تغییرات محتوای آتروپین و اسکوپولامین تحت تاثیر غلظت های مختلف سالیسیلیک اسید، پوترسین و کلسیم در گیاهچه های datura innoxia

تاتوره تماشایی (datura innoxia) گیاهی علفی از تیره سیب زمینی، حاوی تروپان آلکالوئید های ارزشمند دارویی می باشد. دو تروپان آلکالوئید اصلی در این گیاه آتروپین و اسکوپولامین می باشند. تلاشهای زیادی برای افزایش تولید این ترکیبات در گیاهان صورت گرفته است. از جمله این تلاش-ها می توان به استفاده از محرک های زیستی و غیر زیستی و همچنین کشت ریشه های تراریخت مویی با واسطه آگروباکتریوم رایزوژنز اشاره کرد. در این بررسی به مطالعه اثر غلظت های پوترسین، سالیسیلیک اسید و کلرید کلسیم در ریشه و اندام هوایی گیاهچه های باززایی شده تاتوره تماشایی و سالیسیلیک اسید، متیل جاسمونات و فنیل آلانین در ریشه موئی این گیاه بر تولید تروپان آلکالوئیدهای آتروپین و اسکوپولامین و بعضی فاکتور های رشد پرداخته شده است. به منظور بررسی شرایط تکثیر و ریزازدیادی گیاهچه ها، قطعات جداکشت در محیط کشت ms حاوی غلظت های 0، 5/0، 1، 5/1، و 2 میلی گرم در لیتر از ایندول استیک اسید (iaa) و همان غلظت ها از بنزیل آدنین (ba) کشت داده شدند. نتایج حاصل، تغییرات معنی داری را در رشد اندام هوایی گیاه در پاسخ به حضور همزمان دو هورمون iaa و ba نشان داد. محیط حاوی 5/0 میلی گرم بر لیتر baو 1 میلی گرم در لیتر iaa بعنوان بهترین محیط شاخه افزا و محیط دارای 5/0 میلی گرم در لیتر iaa به عنوان بهترین محیط ریشه زا بدست آمد. محیط دارای 5/0 میلی گرم در لیتر iaa به عنوان محیط پایه برای بررسی اثر غلظت های محرک های غیر زیستی در نظر گرفته شد. با افزایش غلظت پوترسین، محتوای تروپان آلکالوئید های آتروپین و اسکوپولامین در اندام هوایی و ریشه و وزن تر و طول اندام هوایی و ریشه گیاهچه های باززایی شده نسبت به شاهد به طور معنی داری افزایش یافت. تجزیه واریانس داده ها نشان داد که تیمار با غلظت های مختلف سالیسیلیک اسید تاثیر معنی داری بر محتوای آتروپین ریشه و اسکوپولامین در ریشه و اندام هوایی و همچنین طول ریشه داشت. همچنین تیمار با غلظت های مختلف کلرید کلسیم افزایش معنی داری در محتوای آتروپین و اسکوپولامین در ریشه و اندام هوایی و همچنین طول و وزن ریشه و وزن اندام هوایی ایجاد نمود. در مورد ریشه های مویی تیمار های سالیسیلیک اسید، متیل جاسمونات و فنیل آلانین به طور معنی داری باعث کاهش رشد و افزایش آتروپین و اسکوپولامین در ریشه موئی شدند.